Na Arabische lente, nu hete Griekse zomer

Woedende Grieken komen elke avond naar het parlement om de volksvertegenwoordigers uit te schelden. ‘Dit protest is begonnen bij de mensen zelf.’

De Grieken zijn het zat. En op weinig plekken is dat zo duidelijk te zien als bij het parlement in de hoofdstad Athene. Elke avond rond zes uur komen duizenden mensen naar de trappen voor de volksvertegenwoordiging om de parlementariërs uit te schelden. Ook deze warme zomeravond weer.

‘Dieven! Dieven!’ scandeert de menigte, doelend op de volksvertegenwoordigers. ‘Hang ze op!’ Voor het parlement staat oproerpolitie, die de betogers op afstand houdt. Er wordt getrommeld en op pannendeksels geslagen. ‘We blijven komen totdat de regering aftreedt’, zegt Emmy Veridou, een 50-jarige bankmedewerkster met een leesbrilletje op haar boezem. ‘We gaan geschiedenis schrijven.’

Facebook
Het protest begon anderhalve week geleden na een oproep op Facebook en is uitgegroeid tot een dagelijks fenomeen. De demonstranten zijn kwaad over de ingrijpende bezuinigingen, belastingverhogingen en liberaliseringen die de Griekse overheid doorvoert. ‘De regering luistert te veel naar de geldschieters’, zegt Veridou.

Demonstranten hebben op het plein voor het parlement tentjes opgezet. Er is een hoek waar kunstenaars spotprenten exposeren. Er is een computerhoek waar activisten met laptops boodschappen op het internet zetten. En er is een tafel waaraan kinderen kunnen tekenen. ‘Wij Grieken zijn bezig te ontwaken’, zegt beeldhouwer Ilias Chronopoulos. De kunstenaar heeft op de grond op het plein een groot, tientallen meters lang spandoek neergelegd, waarop iedereen leuzen kan kalken. Chronopoulos legt zelf net met een spuitbus de laatste hand aan een nieuwe slogan. ‘We willen ons land terug’, zegt hij.

Onvrede over corruptie
De betogers laten zich inspireren door vergelijkbaar protest van boze burgers in Spanje en door de volksopstanden in het Midden-Oosten. Als het aan de demonstranten ligt, komt er na de ‘Arabische lente’ nu een hete Griekse zomer. ‘Het interessante van dit protest is dat het niet van bovenaf is georganiseerd’, zegt Ioannis Grigoriadis, onderzoeker van de politieke denktank Eliamep. ‘Het is bij de mensen zelf begonnen, op internet.’

Volgens de onderzoeker komt het protest voort uit diepe onvrede over de corrupte Griekse politiek. ‘Het wantrouwen in de politici is ongekend. Sinds het herstel van de democratie in 1974, na het militaire bewind, is het niet zo erg geweest.’

Op het plein hebben demonstranten hun eigen ‘parlement’ georganiseerd. Elke avond om negen uur gaan ze met honderden op de grond bij elkaar zitten. Voor de groep staat een microfoon en aan enkele lantaarnpalen zijn luidsprekers bevestigd.

Iedereen kan geschreven voorstellen indienen, waarover vervolgens wordt gediscussieerd en gestemd. ‘Ik kom elke avond na mijn werk hierheen’, fluistert dertiger Vicky aan de rand van het demonstrantenparlement. ‘We hebben de politiek te lang overgelaten aan de politici en de journalisten.’

Vicky is beambte bij het staatspostbedrijf, dat onder druk van de Europese Unie en het Internationaal Monetair Fonds geprivatiseerd zal worden. ‘Wat wij hier doormaken, gaat ook in de rest van Europa gebeuren. Kijk naar Spanje. Dat land heeft ook grote schulden. En daar probeert het IMF nu ook binnen te komen.’
Manifest

Waar de betogers boos over zijn, is duidelijk. Maar wat ze wél willen, is minder helder. Volgens een manifest dat op internet circuleert, moet het IMF het land uit worden gezet.

Ook zou de strafrechtelijke immuniteit van parlementariërs moeten worden opgeheven. En er zou een commissie moeten komen die gaat onderzoeken door wie en hoe de Griekse schuld is ontstaan.
Maar het is onduidelijk hoeveel steun dergelijke eisen hebben. Er zijn aanwijzingen dat een flink deel van de Grieken wel degelijk de noodzaak inziet van de door het IMF en de EU voorgeschreven hervormingen.

Misbruik
Volgens een recente opiniepeiling van de kwaliteitskrant Kathimerini stemt 74 procent van de Grieken in met de privatisering van staatsbedrijven. ‘Het probleem is dat de mensen heel onzeker zijn’, zegt onderzoeker Grigoriadis. ‘Populisten maken daar misbruik van. Ze pleiten er voor het land failliet te laten gaan en terug te keren naar de drachme. Maar ze vertellen er niet bij dat de gevolgen dan veel erger zijn dan wat er nu gebeurt.’

Tot ontsteltenis van sommige organisatoren ontsnapt ook het demonstrantenberaad op het plein niet aan populisme. Dat blijkt onder meer als wordt gediscussieerd over de tientallen voedselstalletjes die, in het gevolg van de betogers, zijn verschenen op het plein.

De handelaren verkopen geroosterde maiskolven en spiezen met gegrild vlees. Linkse activisten ergeren zich aan deze ‘kapitalistische commercie’ en beschuldigen de straatventers van ‘uitbuiting’, omdat ze te hoge prijzen zouden berekenen. Een demonstrant heeft het voorstel ingediend de stalletjes van het plein te verwijderen.

Handelaren
Tijdens de bespreking lopen de emoties hoog op. Er wordt druk geschreeuwd en gebaard. ‘Trap ze van het plein af! Trap ze van het plein af!’ klinkt het. De overgrote meerderheid stemt voor het verwijderen van de stalletjes. ‘Ai, ik weet niet of ik hier blij mee ben’, zegt een organisator. ‘We kunnen die handelaren niet met geweld van het plein verdrijven.’

Gelukkig voor de straatventers wordt, zoals ook zo vaak in het echte parlement, geen uitvoering gegeven aan het besluit. De handelaren blijven waar ze staan, en ze blijven ook voor 1,50 euro per spies geroosterd vlees verkopen. ‘Wat willen die betogers nou?’ reageert verkoper Ioannis. ‘Ik heb twee kinderen die ik moet voeden. Moet ik gaan stelen?’

Zijn collega Eleftherios Koumartzakis, een dikke man met een stoppelbaardje, mengt zich in het gesprek. Koumartzakis vertelt dat hij sympathiseert met het protest tegen de politici. Hij begrijpt niet waarom de betogers zich opwinden over de voedselstalletjes. Met een knikje naar het parlementsgebouw: ‘Het lijkt mij dat ze belangrijkere dingen hebben om zich druk over te maken.’

Source: Volkskrant